Bestemmingsplannen omzetten: hoe staan we ervoor?

Sinds 1 januari 2024 geldt de Omgevingswet, die meerdere wetten over bouwen, milieu, natuur en water, infrastructuur en wonen heeft samengebracht tot één wet. Tussen nu en 2032 moeten gemeenten alle huidige bestemmingsplannen omzetten in een omgevingsplan. Een gemeente die daarmee al een aardig eind op weg is, is Arnhem. BOO planoloog Wouter van den Hoff was daar het afgelopen anderhalf jaar nauw bij betrokken.

Gemeente Arnhem: koploper omzetten
Waar andere gemeenten nog aan het nadenken zijn over de vraag hoe oude bestemmingsplannen het beste omgezet kunnen worden naar een omgevingsplan, is Arnhem er al volop mee bezig. BOO-planoloog Wouter van den Hoff ondersteunde de gemeente 18 maanden bij deze enorme operatie. “Een mooie opdracht, waarbij ik met eigen ogen heb gezien hoeveel er op gemeenten afkomt met de nieuwe Omgevingswet.”

Het is een omvangrijke klus geweest: van élk afzonderlijk bestemmingsplan (de gemeente had er ruim 130) is élk artikel omgezet naar de juiste formulering volgens de Omgevingswet. “We hebben leren werken met nieuwe systemen en gaandeweg ontdekt hoe we alles handig vorm kunnen geven. In mutatietabellen hebben we alle bestaande regels omgezet in nieuwe.”

Wouter is onder de indruk van de hoeveelheid werk die is verzet door een enthousiast en toegewijd team. De kans is groot dat Arnhem als een van de eerste gemeenten alle huidige bestemmingsplannen vertaald zal hebben naar het omgevingsplan, en dat het omgevingsplan hiermee ook raadpleegbaar wordt. Dat veel andere gemeenten nog lang niet zo ver zijn begrijpt hij wel: “Het omgevingsplan is vormvrij. Dat biedt gemeenten heel veel mogelijkheden, maar kan ook een soort verlamming door keuzestress veroorzaken. De gemeente Arnhem heeft al jaren geleden besloten welke vorm het omgevingsplan krijgt en hoeft dit nu alleen nog maar standvastig toe te passen. Al blijft de praktijk er natuurlijk voor zorgen dat er ook nu nog keuzes gemaakt moeten worden die soms afwijken van de eerder bedachte vorm, omdat sommige aspecten zich niet altijd laten vatten in eerdere gemaakte keuzes.”

Veel werk dus, zo’n omgevingsplan, maar het biedt ook veel mogelijkheden en kansen. Wouter legt uit hoe dat zit: “Gemeenten hebben met het omgevingsplan veel meer mogelijkheden om zaken vast te leggen op de manier zoals zij dat zelf willen. Je kunt strakker bestemmen dan voorheen, maar je kunt het ook vager houden en zo meer flexibiliteit inbouwen.” De komende jaren, wanneer meer gemeenten hun omgevingsplannen gaan inrichten, zal blijken hoe dit er in de praktijk uit gaat zien. Ambtenaren en adviseurs die benieuwd zijn naar de eerste praktijkervaringen zijn van harte welkom om kennis te maken met Wouter !